Bãi rác mùa mưa: mùi hôi ám ảnh – hiểm họa sức khỏe và môi trường

Mùa mưa đến, mùi hôi từ các điểm tập kết rác chảy nước rỉ không chỉ gây khó chịu; nó còn là mối nguy trực tiếp đến sức khỏe người dân sống quanh khu vực, với nguy cơ lây lan dịch bệnh và tổn hại môi trường nghiêm trọng.

Tình trạng hiện tại:

Tại nhiều địa phương, đặc biệt các khu vực đô thị đông dân cư, bãi tập kết rác mùa mưa trở thành “điểm nóng” về mùi hôi. Lượng nước rỉ rác tăng cao cùng độ ẩm, nhiệt độ bất ổn khiến quá trình phân hủy trở nên nhanh nhưng kém hiệu quả, tạo ra khí độc như H₂S, amoniac hay các chất gây ăn mòn

Nguy cơ sức khỏe và môi trường:

Theo các chuyên gia, người dân tiếp xúc lâu với môi trường này dễ mắc các bệnh nghiêm trọng: viêm đường hô hấp, nhiễm khuẩn da, kích ứng mắt – mũi – họng, và tâm lý căng thẳng, stress tăng. Đặc biệt, người cao tuổi, trẻ em và người có bệnh mãn tính là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Côn trùng như ruồi, muỗi, chuột từ rác cũng là mầm bệnh gây sốt xuất huyết, dịch hạch, tiêu chảy

Ảnh hưởng lan rộng: Nước rỉ rác và ô nhiễm lan tỏa:

Một số bãi rác cũ lộ thiên không có hệ thống thu gom nước rỉ, khiến nước chứa chất thải tràn lan vào mương, suối và thậm chí ra biển. Điển hình là bãi rác Rù Rì (TP Nha Trang): mỗi đợt mưa, nước rỉ có màu đen và mùi nồng nặc tràn vào khu dân cư và ra biển, ảnh hưởng đến nuôi trồng thủy sản và cuộc sống người dân. Mặc dù chính quyền đã sử dụng vôi bột và biện pháp vi sinh tạm thời để kiểm soát mùi, nhưng đó chỉ mang tính tức thời

Giải pháp kiểm soát mùi tạm thời và dài hạn:

Phương án kỹ thuật tạm thời: Ép nước, phủ bạt là các biện pháp tạm thời giúp hạn chế mùi và giảm nước rỉ phát sinh
Cần phương án bền vững: Đầu tư hệ thống thu gom xử lý nước rỉ, nâng cấp tầng đáy bãi rác với lớp lót HDPE và tăng cường thu gom vào trạm xử lý như tại Nha Trang là các bước cần thiết để ngăn mùi và nước rỉ lan tỏa

Kết luận kêu gọi hành động:

Mùi hôi từ bãi rác mùa mưa không chỉ là “vấn nạn” mùi mà còn là hồi chuông cảnh báo về sức khỏe cộng đồng và môi trường. Cần có sự chung tay giữa chính quyền, cộng đồng và chuyên gia môi trường để xây dựng mô hình xử lý nước rỉ và mùi hiệu quả – không chỉ xử lý kịp thời mà còn bền vững.